Eind december heeft VWS een beleidsnota gepresenteerd over Cultuursensitieve zorg. Het idee is dat cultuursensitief werken ruimte creëert voor een echte ontmoeting tussen zorgprofessional en de leefwereld van de patiënt.
Migratieachtergrond
Een kwart van de Nederlandse samenleving bestaat uit mensen met een migratieachtergrond en dat aandeel blijft groeien. Tegelijkertijd kent ook de autochtone bevolking een grote verscheidenheid aan achtergronden en opvattingen.
Drempels in de zorg
Patiënten mogen geen drempels ervaren voor de toegang tot zorg, ongeacht hun culturele achtergrond. Als er rekening wordt gehouden met de achtergrond van de patiënt, dan zal de zorgvrager een passend antwoord krijgen. Uiteindelijk worden dan de gewenste gezondheidsdoelen gehaald.
Deze dag gaat over Cultuursensitief werken. Thema’s die aan de orde komen:
Hoe doe ik recht aan de culturele achtergrond van uw patiënt, waar kan ik rekening mee houden?
09.00 | Ontvangst en registratie
|
09.15 | Welkom en opening
drs. Mustafa Bulut Dagvoorzitter en geestelijk verzorger, Elisabeth-Tweesteden Ziekenhuis, OBIZ Opleidingsbureau Interculturele Zorg |
09.30 | Cultuursensitief werken
Cor Hoffer Cultureel antropoloog en socioloog Zorgverleners krijgen te maken met cliënten/patiënten, die een andere culturele en levensbeschouwelijke achtergrond hebben dan zijzelf. Dat betekent dat zij kennis maken met voor hen onbekende opvattingen over ziekten, beperkingen en manieren om hulp te zoeken. Ook kunnen levensstijlen en daarbij passende opvattingen over het dagelijks functioneren van cliënten/patiënten anders zijn dan zorgverleners gewend zijn. Je krijgt:
|
10.20 | Interculturele communicatie
Charlie Obihara Kinderarts en opleider kindergeneeskunde in het ETZ Tilburg Je gaat het pas zien als je het door hebt (Johan Cruyff). Je wilt de goede zorg bieden voor iedereen, maar soms voel je onmacht omdat je de juiste houding, kennis of vaardigheden mist. Hierdoor krijgt de patiënt mogelijk minder goede zorg en zijn consulten en behandelingen minder effectief door miscommunicatie. Hoe moet het dan wel? Zodat de patiënt met vertrouwen in jou en je beleid krijgt en meewerkt aan de beoogde behandeling. Charlie Obihara laat in zijn lezing zien:
|
11.20 | Pauze
|
11.50 | Sessie ronde 1
|
12.50 | Lunch
|
13.40 | Sessie ronde 2
|
14.40 | Pauze
|
15.00 | De anatomie van vooroordelen: hoe voorkom je dit?
Şeydâ Buurman-Kutsal Brown Eyes Blue Eyes-trainer Ik ben een neutraal persoon, patiënten moeten alles tegen mij kunnen zeggen. Veel zorgverleners zullen zo redeneren en dat oprecht menen. Maar werkt dat in de praktijk ook écht zo? Onze achtergrond beïnvloedt immers hoe we kijken naar en reageren op andere mensen. Daarbij zijn we ons vaak niet bewust van onze eigen vooroordelen en van het effect daarvan op andere mensen. Tips die Şeyda Buurman – Kutsal geeft:
|
15.40 | Interculturele palliatieve zorg en ziektebeleving
drs. Mustafa Bulut Geestelijk verzorger, Elisabeth-Tweesteden Ziekenhuis, OBIZ Opleidingsbureau Interculturele Zorg Hoe gaat u om met veel familieleden rondom de patiënt? Wat doet u als de patiënt pijnbestrijding weigert? Waar moet u tijdens een slechtnieuwsgesprek op letten? En hoe om te gaan met taalbarrières bij patiënten en tolkende familieleden versus een professionele tolk. Mustafa Bulut gaat in op de culturele en religieuze waarden van de patiënt binnen de behandelrelatie. Er zijn verschillende beeldvormingen rondom comfortbehandeling vanuit verschillende culturen.
|
16.40 | Afsluiting
|
1. | Werken met migranten en vluchtelingen
Aisa Kariman Waarnemend huisarts, o.a. werkzaam in AZC Ter Apel Aisa ziet in haar dagelijks werk veel migranten. Aisa haalt hierbij onze artseneed aan waarin staat “ik ken mijn verantwoordelijkheid voor de samenleving”. Eerder schreef Aisa ook al over haar eigen ervaringen en haar werk in Ter Apel in haar prachtige essay waarmee zij de VNVA Schrijfprijs 2022 wist te winnen. Een lezing over:
|
2. | Samenwerken met mantelzorger
Diana Matenahoru Hulpverlener In culturen waar het vanzelfsprekend is dat je de zorg op je neemt, spreken mantelzorgers zich vaak niet uit als de last te zwaar wordt. Met als gevolg dat mensen overbelast raken, niet praten over de druk die ze voelen, en het gevoel hebben dat ze er alleen voor staan. Mensen weten vaak niet dat iemand tijdelijk de zorg kan overnemen (respijtzorg) of durven dat niet voor te stellen aan hun ouders. |
3. | Cultuurverschillen bij leefstijlbegeleiding: doe het samen
Fadua el Bouazzaoui Voorlichtersgezondheid, Rotterdam Inzicht krijgen in een andere cultuur is van groot belang voor de behandeling van en voorlichting over leefstijl. Met welke voedingsgewoontes moeten we rekening houden om iemand zo therapiegetrouw mogelijk te laten zijn? En hoe verkrijgen we een zo goed mogelijk contact tussen hulpverlener en patiënt? Welke hulpmiddelen passen beter bij de doelgroep? Rondom de behandeling van leefstijl uit andere culturen spelen cultureel en etnische gerelateerde inzichten een grote rol. Ook het gezins- en familienetwerk zal willen vasthouden aan de etnisch-culturele aspecten. Wanneer een zorgverlener hier meer kennis over heeft, is het gemakkelijker bepaalde gebruiken en inzichten te herkennen en hierop het zorghandelen en de advisering af te stemmen. In de training zal aandacht zijn voor karakteristieken en gebruiken in relatie tot leefstijl van de Turkse, Marokkaanse en Surinaams/Hindoestaanse doelgroep. |
4. | Cultuur en onbegrepen gedrag
Cor Hoffer Cultureel antropoloog en socioloog In deze sessie wordt ingegaan op de vraag in hoeverre ‘onbegrepen’ gedrag met culturele factoren kan samenhangen. Vervolgens wordt uitgelegd wat cultuursensitieve communicatie is en hoe dit kan leiden tot een betere aansluiting van de zorg bij cliënten met diverse achtergronden. Hierbij wordt het Culturele Interview geïntroduceerd. Dit is een methodiek om het contact tussen zorgverleners en cliënten met een andere culturele achtergrond te bevorderen. |
5. | Interculturele communicatie: zoek de verbinding (verdieping op de lezing in de ochtend)
Charlie Obihara Kinderarts en opleider kindergeneeskunde in het ETZ Tilburg Tijdens deze workshop krijg je door oefeningen en casusbesprekingen zicht op je eigen culturele programmering. En ontdek je wat voor jou vanzelfsprekend is, maar voor de ander niet. Waar toelichting of aanpassing nodig zijn om de ander te bereiken. Met behulp van een model maak je kennis met de aspecten die de communicatie beïnvloeden, zodat je weet aan welke knoppen je kunt draaien. Een praktische sessie over:
|
6. | Nog niet iedereen krijgt passende zorg en ondersteuning bij dementie
Jennifer van den Broeke Senior projectleider en adviseur bij Pharos Bij mensen met een migratieachtergrond komt dementie vaker voor (hogere prevalentie). Tegelijkertijd wordt de diagnose dementie minder vaak gesteld (onderdiagnose). Er zijn problemen met de toegang tot zorg en ondersteuning voor mensen met dementie met een migratieachtergrond en hun mantelzorgers. In deze kennissessie gaan we in op de onderliggende oorzaken, inzichten uit recent onderzoek, en bespreken we handelingsperspectieven. |
7. | Transculturele Psychiatrie: cultuursensitief contextualiseren aan de voordeur
Simon Groen Antropoloog en senior onderzoekers bij De Evenaar Door globalisering en migratie wordt de patiëntenpopulatie in de geestelijke gezondheidszorg steeds cultureel diverser. Sinds 2003 richt het Centrum voor Transculturele Psychiatrie De Evenaar zocht op het ontwikkelen van specialistische kennis voor een cultuursensitief aanbod aan vluchtelingen, asielzoekers en andere migranten. Gebruik maken van ontwikkelingen in de DSM introduceerde antropoloog Simon Groen het culturele interview. Dat culturele interview maakt onderdeel uit van de intakeprocedure, waardoor vanaf de diagnostiek culturele factoren worden meegewogen. Na deze sessie weet je:
|
![]() |
Drs. Mustafa Bulut Dagvoorzitter en geestelijk verzorger, Elisabeth-Tweesteden Ziekenhuis, OBIZ Opleidingsbureau Interculturele Zorg Lees meer over Drs. Mustafa Bulut Sluiten
|
![]() |
Cor Hoffer Cultureel antropoloog en socioloog Lees meer over Cor Hoffer SluitenCor Hoffer is cultureel antropoloog en socioloog. Nadat hij zo’n twaalf jaar als onderzoeker heeft gewerkt en is gepromoveerd aan de Universiteit Leiden is hij in de GGZ gaan werken. Van 2002 tot 2014 werkte Cor als trainer en onderzoeker bij GGZ-organisatie Parnassia Groep. Thans verzorgt hij als zelfstandige trainingen voor diverse beroepsgroepen in de gezondheidszorg: onder meer huisartsen, wijkverpleegkundigen, GGD-medewerkers, logopedisten, bedrijfsartsen en GGZ-zorgverleners. |
![]() |
Charlie Obihara Kinderarts en opleider kindergeneeskunde in het ETZ Tilburg Lees meer over Charlie Obihara SluitenCharlie Obihara is kinderarts en opleider kindergeneeskunde in het ETZ Tilburg. Tijdens de jaren als opleider en kinderarts is het Charlie Obihara opgevallen dat cultuursensitieve zorg en inclusie van mensen die niet op ons lijken niet vanzelfsprekend is. Vooral het feit dat de meeste mechanismen die hieronder liggen onbewust zijn waardoor we onze interculturele competentie en communicatie overschatten. Daarom is hij zich hierin gaan verdiepen. Dit heeft geresulteerd in het co-auteurschap van een leerboek Interculturele Communicatie en trainingen voor zorgprofessionals. |
![]() |
Aisa Kariman Waarnemend huisarts, o.a. werkzaam in AZC Ter Apel Lees meer over Aisa Kariman SluitenAisa Kariman is waarnemend huisarts in regio Groningen, o.a. in ter Apel en ze is al jaren betrokken bij de zorg voor asielzoekers in Noord-Nederland. Mensen met een migrantenachtergrond krijgen door verschillende oorzaken minder zorg; We hebben (als arts) beloofd om goede zorg te leveren en zullen alle handvatten nodig hebben. Daarnaast is ze een voorstander van meer diversiteit en inclusiviteit in de geneeskunde(opleiding): Diversiteit en inclusiviteit begint bij gelijkwaardigheid, ook al zien we er niet gelijk uit. Een combinatie van bovenstaande is beschreven in een essay, waarmee Aisa de VNVA Schrijfprijs 2022 won. |
![]() |
Diana Matenahoru Hulpverlener Lees meer over Diana Matenahoru SluitenAls hulpverlener heeft Diana jarenlang gewerkt met mensen met verschillende migratieachtergronden. Dat begon in de jaren tachtig met voornamelijk mensen uit Suriname en de Nederlandse Antillen. In de jaren daarna volgden meer culturele achtergronden. Ze maakte kennis met verschillende tradities, gewoontes en natuurlijk met verschillende gerechten. Veel verschillen, maar er was één grote gemene deler: Onze migratieachtergrond bracht ons naar Nederland en we proberen hier ons leven op te bouwen. Dat valt niet altijd mee. |
![]() |
Fadua el Bouazzaoui Voorlichtersgezondheid, Rotterdam Lees meer over Fadua el Bouazzaoui SluitenHet is vaak geen kwestie van niet willen, maar van niet lukken of kunnen, zegt El Bouazzaoui. |
![]() |
Şeydâ Buurman-Kutsal Brown Eyes Blue Eyes-trainer Lees meer over Şeydâ Buurman-Kutsal SluitenŞeydâ Buurman-Kutsal is één van de drie door Jane Elliott gecertificeerde Brown Eyes Blue Eyes-trainers wereldwijd. Buurman-Kutsal laat in haar diversiteitsworkshops onder meer artsen en andere zorgverleners op basis van de Brown Eyes Blue Eyes-methode het effect ervaren van vooroordelen en discriminatie. |
![]() |
Jennifer van den Broeke Senior projectleider en adviseur bij Pharos Lees meer over Jennifer van den Broeke Sluiten
Jennifer werkt al ruim 8 jaar bij Pharos, daar heeft bijgedragen aan een aantal publicaties.
|
![]() |
Simon Groen Antropoloog en senior onderzoekers bij De Evenaar, Centrum voor Transculturele Psychiatrie van GGZ Drenthe Lees meer over Simon Groen SluitenDe Evenaar biedt specialistische hulp aan cliënten met een (gedwongen) migratieachtergrond. Het zorgaanbod kenmerkt zich door een cultuursensitieve benadering van diagnostiek tot behandeling. Simon introduceerde het culturele interview bij De Evenaar, dat een vast onderdeel van de intakeprocedure werd. Het culturele interview volgde op de introductie van de Culturele Formulering in DSM-IV en ging vooraf aan het DSM-5 Cultural Formulation Interview (CFI). Simon participeerde in het international veldonderzoek van het CFI dat werd gepubliceerd in The British Journal of Psychiatry. In 2019 verdedigde hij aan de Universiteit van Amsterdam met succes zijn proefschrift over de relatie tussen psychotrauma en culturele identiteit, een van de kerncomponenten van de Culturele Formulering. Momenteel doet Simon onderzoek naar traumatische rouw bij cliënten met en zonder migratieachtergrond, naar de invloed van leefstijl op de behandeling van psychische problemen en naar de invloed van de afname van het CFI op de therapeutische relatie. |
Voor wie?
Het congres is bestemd voor professionals die veelal in contact komen met patiënten. Denk bijvoorbeeld aan huisartsen, medisch specialisten, praktijkondersteuners, verpleegkundig specialisten, verpleegkundigen en bedrijfsartsen. Ook voor managers, adviseurs en andere beleidsmakers is dit een onderwerp dat aandacht verdient.
Accreditatie
Accreditatie wordt aangevraagd bij:
Bij minimaal 5 geïnteresseerden vragen wij accreditatie aan bij:
Vul uw relatienummer in op het inschrijfformulier als u hiervoor in aanmerking wilt komen. We kunnen helaas niet garanderen dat aangevraagde accreditatie wordt toegekend.
Heb je een suggestie voor accreditatie van een bepaalde beroepsvereniging? E-mail dan jouw verzoek naar willemijn.herfkens@bsl.nl. Wij zullen bij relevante aanvragen én meerdere aanvragen het verzoek in overweging nemen.
Regulier tarief | € 349 |
Collega tarief | € 299 (vanaf 2 deelnemers) |
Abonnee tarief | € 299 |
Route
Van der Valk Utrecht
Winthontlaan 4
3526 KV Utrecht
![]() Klantenservice Voor vragen over uw aanmelding 030 638 36 38 aanmelder@bsl.nl |
![]() Matthijs Kievit Voor praktische vragen 06 29 42 54 18 matthijs.kievit@bsl.nl |
![]() Willemijn Herfkens Voor inhoudelijke vragen 06 190 006 04 willemijn.herfkens@bsl.nl |
![]() Sam Warnar Voor sales gerelateerde vragen 010 742 19 41 sam@cross.nl |